Pedagogisch tact en kwetsbaarheid.
Deze week zijn we als team van school bij elkaar voor een studiemiddag over pedagogisch tact. Het is goed om met elkaar te spreken over pedagogisch handelen, dat wat vaak vanzelf gaat in de klas.
En samen spreken over die voorvallen waarbij je niet direct weet wat te doen, of waarover je achteraf denkt, dat verliep niet bevredigend. Dat deed ik niet juist, hoe had ik het anders kunnen doen?
En samen spreken over wat verwachten we van elkaar als collega's in het team als we nadenken over pedagogisch tact.
Dan valt het woord kwetsbaarheid: wat laat je van jezelf als opvoeder zien.
En daarmee ben ik terug op de onderwijsavond van het NIVOZ, die ik een week eerder bezocht. Daar sprak Désanne van Brederode over: Handle with care. Over de schoonheid van breekbaarheid en (on)maakbaarheid. Citaten die mij aanspreken/raken:
Als volwassene lijken we af, maar we zijn een optelsom van onze ervaringen en gevoelens die ons gemaakt hebben tot wie we nu zijn.
Heb de moed om naar jezelf te kijken. Je bent als een adventskalender met heel veel vakjes en elk vakje staat voor een ervaring uit je leven.
En het kind mag in jou, de opvoeder, ook al die andere kanten van jezelf, die je gevormd hebben tot wie je bent, ontmoeten.
Dat vraagt om die kwetsbaarheid. Waar en hoe laat je die kwetsbaarheid zien?
Gun jezelf verwonderingsruimte. En sta open voor de inbreng van kinderen.
Want ook het kind kan als een opvoeder voor jou zijn.
Ik voel me bij deze woorden warm worden: twee dagen eerder liep de ochtend in de klas niet zoals ik het me had voorgenomen, alles nam veel meer tijd dan ik had gepland en toch wilde ik nog even die spellingscategorieën herhalen.
Eén van de jongens uit groep 5 blijft maar wegdromen en nadat ik hem een paar keer gevraagd heb mee te doen, laat ik, geïrriteerd de aanwijsstok waarmee ik op de spellingsposter de categorieën aanwijs, hard op zijn tafel neerkomen.
Hij schrikt en begint spontaan te huilen. Daar schrik ik weer zo van dat ik onmiddellijk mijn excuses aanbied.
En ga uitleggen dat ik door de tijdsdruk en het niet opletten irritatie voelde, waarvan die stok op de tafel de uiting was.
Maar dat het natuurlijk helemaal niet de bedoeling is dat een kind van een leerkracht zo schrikt dat hij ervan moet huilen en dat dat me heel erg spijt.
Daarop steekt een andere jongen uit groep 5 zijn vinger op en zegt: Dus, is het eigenlijk zo, dat je je schaamt of zo?
Die opmerking raakt me tot in mijn ziel, ik word warm en rood en voel me het kind dat zich schaamde voor de vader als die onberedeneerd en onverwacht uitviel.
Ja, zeg ik, ik schaam me heel erg en bied aan iedereen mijn excuses aan, dit hoort een juf niet zo te doen.
De kinderen spiegelen mijn gedrag en ik toon mijn kwetsbaarheid.
Daarmee vervolgt Désanne laat je de kinderen ook zien dat het oké is om te blunderen, alles hoeft en kan niet altijd perfect zijn en fouten van volwassenen kunnen voor het kind bijv. een stimulans zijn om zelf het tegenovergestelde te doen.
En erken en bespreek ook met je kinderen dat niet alles op te lossen is.
Désanne van Brederode, schrijfster, filosofe, opiniemaakster.
Aan het eind van de avond sluit Luc Stevens af:
School, zegt hij, is een bron van verhalen, verhalen die laten ervaren, die verbinden, die verwijzen naar het echte leven.
Het verhaal is de weg van een leraar om tot de leerling te komen en omgekeerd, die verhalen laten je elkaar ontmoeten en binnen die ontmoeting gebeurt het. En daarin heeft/moet kwetsbaarheid een plek (hebben).
Laat je zien!
Luc Stevens, founding father van stichting NIVOZ en emeritus hoogleraar orthopedagogiek aan de Universiteit van Utrecht.
Deze week zijn we als team van school bij elkaar voor een studiemiddag over pedagogisch tact. Het is goed om met elkaar te spreken over pedagogisch handelen, dat wat vaak vanzelf gaat in de klas.
En samen spreken over die voorvallen waarbij je niet direct weet wat te doen, of waarover je achteraf denkt, dat verliep niet bevredigend. Dat deed ik niet juist, hoe had ik het anders kunnen doen?
En samen spreken over wat verwachten we van elkaar als collega's in het team als we nadenken over pedagogisch tact.
Dan valt het woord kwetsbaarheid: wat laat je van jezelf als opvoeder zien.
En daarmee ben ik terug op de onderwijsavond van het NIVOZ, die ik een week eerder bezocht. Daar sprak Désanne van Brederode over: Handle with care. Over de schoonheid van breekbaarheid en (on)maakbaarheid. Citaten die mij aanspreken/raken:
Als volwassene lijken we af, maar we zijn een optelsom van onze ervaringen en gevoelens die ons gemaakt hebben tot wie we nu zijn.
Heb de moed om naar jezelf te kijken. Je bent als een adventskalender met heel veel vakjes en elk vakje staat voor een ervaring uit je leven.
En het kind mag in jou, de opvoeder, ook al die andere kanten van jezelf, die je gevormd hebben tot wie je bent, ontmoeten.
Dat vraagt om die kwetsbaarheid. Waar en hoe laat je die kwetsbaarheid zien?
Gun jezelf verwonderingsruimte. En sta open voor de inbreng van kinderen.
Want ook het kind kan als een opvoeder voor jou zijn.
Ik voel me bij deze woorden warm worden: twee dagen eerder liep de ochtend in de klas niet zoals ik het me had voorgenomen, alles nam veel meer tijd dan ik had gepland en toch wilde ik nog even die spellingscategorieën herhalen.
Eén van de jongens uit groep 5 blijft maar wegdromen en nadat ik hem een paar keer gevraagd heb mee te doen, laat ik, geïrriteerd de aanwijsstok waarmee ik op de spellingsposter de categorieën aanwijs, hard op zijn tafel neerkomen.
Hij schrikt en begint spontaan te huilen. Daar schrik ik weer zo van dat ik onmiddellijk mijn excuses aanbied.
En ga uitleggen dat ik door de tijdsdruk en het niet opletten irritatie voelde, waarvan die stok op de tafel de uiting was.
Maar dat het natuurlijk helemaal niet de bedoeling is dat een kind van een leerkracht zo schrikt dat hij ervan moet huilen en dat dat me heel erg spijt.
Daarop steekt een andere jongen uit groep 5 zijn vinger op en zegt: Dus, is het eigenlijk zo, dat je je schaamt of zo?
Die opmerking raakt me tot in mijn ziel, ik word warm en rood en voel me het kind dat zich schaamde voor de vader als die onberedeneerd en onverwacht uitviel.
Ja, zeg ik, ik schaam me heel erg en bied aan iedereen mijn excuses aan, dit hoort een juf niet zo te doen.
De kinderen spiegelen mijn gedrag en ik toon mijn kwetsbaarheid.
Daarmee vervolgt Désanne laat je de kinderen ook zien dat het oké is om te blunderen, alles hoeft en kan niet altijd perfect zijn en fouten van volwassenen kunnen voor het kind bijv. een stimulans zijn om zelf het tegenovergestelde te doen.
En erken en bespreek ook met je kinderen dat niet alles op te lossen is.
Désanne van Brederode, schrijfster, filosofe, opiniemaakster.Aan het eind van de avond sluit Luc Stevens af:
School, zegt hij, is een bron van verhalen, verhalen die laten ervaren, die verbinden, die verwijzen naar het echte leven.
Het verhaal is de weg van een leraar om tot de leerling te komen en omgekeerd, die verhalen laten je elkaar ontmoeten en binnen die ontmoeting gebeurt het. En daarin heeft/moet kwetsbaarheid een plek (hebben).
Laat je zien!
Luc Stevens, founding father van stichting NIVOZ en emeritus hoogleraar orthopedagogiek aan de Universiteit van Utrecht.
Verder lezen?
- Max van Manen: Weten wat te doen, wanneer je niet weet wat te doen. -Pedagogische sensitiviteit in de omgang met kinderen-
- Verslag van de onderwijsavond: http://hetkind.org/2017/09/08/kinderen-kijken-naar-hoe-ouders-leerkrachten-dingen-en-gaan-nadoen/
Reacties
Een reactie posten